The Silver Grid

Gedurende de maanden september, oktober en november 2011 zullen de beeldend kunstenaars Semâ Bekirovic (1977) en Lotte Geeven (1980) verblijven in New York. Het verblijf is gericht op onderzoek en de ontwikkeling van nieuw gezamenlijk werk, gebundeld in het project The Silver Grid. Het project wordt vanuit Nederland begeleid door Martijn Lucas Smit, vanuit New York door Jo-Anneke van der Molen. The Silver Grid moet in 2012 leiden tot een tentoonstelling in Nederland en een in NYC.




silver


Het project The Silver Grid is een eerste collaboratie van Semâ Bekirovic en Lotte Geeven. Zij vinden elkaar in een gedeelde fascinatie voor het spanningsveld tussen natuur en cultuur. In beider werk speelt het begrip toeval een prominente rol.

Hun benaderingswijzen verschillen wel van elkaar: waar Bekirovic weloverwogen en bedachtzaam opereert, werkt Geeven vanuit een energiek instinct, nooit vanuit een rationele gedachte. Binnen The Silver Grid gebruiken zij deze verschillende zienswijzen om te focussen op één onderzoeksterrein: het grensvlak tussen natuur en cultuur in Manhattan, de kern van de stad New York City.


New York City wordt hierbij gezien als symbool voor àlle grootstedelijke metropolen ter wereld. Bovendien ligt binnen de context van dit onderzoek deze keuze te meer voor de hand, aangezien juist in de Verenigde Staten het gevoel dat de stad veroverd werd op de natuur nog steeds leeft bij haar bewoners. Het bizarre contrast tussen het toch aanzienlijk grote Central Park en de grootstedelijke hoogbouw gestructureerd in het rechte grid van streets en avenues dat haar geheel omsluit kan bovendien gezien worden als symbool voor het onderwerp van het onderzoek: de krachtmeting tussen natuur en cultuur.


Goed voorbereid, maar ook voorzien van een gezonde dosis naïviteit –ogen en oren open en gespitst- gaan Geeven en Bekirovic de expeditie aan, en zullen zij het schiereiland verkennen, ware het een onontgonnen gebied. Het onderzoek begint met een helikoptervlucht boven het gebied, als in een openingsscène van een film. Het onderzoeksterrein wordt in kaart gebracht vanuit vogelvluchtperspectief: de aders van het landschap, het water en het groen, de overgangsgebieden en hoogteverschillen.


Het tweekoppig onderzoeksteam verplaatst zich dan naar de grond. De uitrusting bestaat onder meer uit een infraroodkijker, een nachtkijker, een detector voor ultrasoon geluid (de zogenaamde batdetector) en de nodige literatuur op het gebied van stadsbiologie. Bekirovic en Geeven proberen het onzichtbare te zien en het onhoorbare te horen. De data van de ecologie van de stad worden verzameld: het leven in de ondergrondse, de routes die zaden door de stad afleggen, de verschillende parken, de holen onder het asfalt. Hoe komt de stad in de nacht tot leven als de mens zich terugtrekt?  Paden, structuren en netwerken van flora en fauna worden geregistreerd.


Op deelgebieden wordt de hulp ingeroepen van lokale expertise. Bij sommige expedities worden Bekirovic en Geeven vergezeld door een bioloog, socioloog of geoloog, die kennis hebben van de specifieke plaatselijke omstandigheden. Hoe is de bodem opgebouwd van het schiereiland, en voor welke flora en fauna is dat aantrekkelijk? Hoe gebruiken dieren de door mensen aangelegde infrastructuur?  Wat is er van nature eetbaar in de stad, mocht onze voedselvoorziening plots staken?


Gaandeweg komen de kunstenaars steeds dichter bij de cruciale vragen die eigenlijk het fundament vormen van de expeditie: Zijn er wel scheidslijnen tussen mens, natuur en cultuur, in het bijzonder in een stad als deze, en zo ja welke zijn dat? Is de mens ook niet natuur? Is stadspark natuur of cultuur of beide tegelijkertijd?


Alle data en bevindingen en al deze vragen en –zo die er zijn- antwoorden vormen een poëtisch geheel, waaruit Bekirovic en Geeven het ecologisch dialect van de stad zullen destileren. Alle gegevens  worden verwerkt in een persoonlijke topografische kaart van de stad, als het ware een blauwdruk van dat dialect. Op grond van de verzameling data wordt nieuw werk ontwikkeld, zowel individueel als in gezamenlijkheid. Dit kunnen interventies in de stad zijn, maar ook foto’s, videowerken, tekeningen of sculptuur. Aan het eind van de residencie-periode wordt The Silver Grid vervat in een kleine publicatie. Het gehele project zal uiteindelijk ervaren kunnen worden als als één werk, één installatie. Een installatie waarin je soms het handschrift van Geeven zult terugvinden, soms de visie van Bekirovic, maar vaak niet precies meer kunt zien hoe alle lijnen –in het grid- met elkaar verweven zijn.


Het verblijf eindigt zoals de film begon. Het duo bekijkt de stad tenslotte opnieuw vanuit een helikopter. Met alle nieuwe kennis die is opgedaan in de onderzoeksperiode als bagage ziet de stad er nu heel anders uit. The Silver Grid heeft een andere glans gekregen. Of  hebben hun expedities en hun interventies de stad daadwerkelijk veranderd?


Martijn lucas Smit, mei 2011


Semâ Bekirovic op het net

Lotte Geeven op het net